विक्रम सम्वत् २०१८ मा स्थापना भएको साझा यातायात सार्वजनिक यातायात सेवा प्रदान गर्ने सहकारी संस्था हो। हाल, हामी ७१ ठूला यूरो ३ र ४ मानक डिजेल बसहरूको फ्लीट सञ्‍चालन गर्दैछौं। हाम्रा बसहरू मुख्यतया काठमाण्डौं उपत्यकामा सञ्‍चालन हुन्छन्, जसले महानगरीय क्षेत्रमा दैनिक २६,००० यात्रुहरूलाई सेवा दिन्छन्। हामीले बाग्लुङ जिल्ला, रूपन्देही जिल्लाको बुटवल र भैरहवा र पर्वत जिल्लाको कुश्मा लगायत काठमाण्डौं उपत्यकाका छिमेकी जिल्लाहरूमा पनि लामो दूरीको यातायात सेवा उपलब्ध गराउँछौं।

 

हाम्रो फ्लीटले दैनिक ७४,००० किलोमिटरभन्दा बढी यात्रा गर्छ र काठमाडौं महानगरपालिका र ललितपुर महानगरपालिका गरी दुई महानगरलाई जोड्दछ। हामीले बूढानीलकण्ठ नगरपालिका, मध्यथिमि नगरपालिका, भक्तपुर नगरपालिका, दक्षिणकाली नगरपालिका, कार्यविनायक नगरपालिका, महालक्ष्मी नगरपालिका र गोदावरी नगरपालिका गरी सात नगरपालिकालाई समेटेका छौँ।

 

हामीले प्रदुषण मुक्त यातायात सेवा प्रदान गर्ने लक्ष्य राखेका छौँ। यस उद्देश्यका साथ हामी हाम्रो हालको फ्लीटमा ४० वटा ब्याट्री अपरेटेड इलेक्ट्रिक बसहरू (BEB) थप्दैछौं र विक्रम सम्वत् २०८२ सम्ममा हाम्रा बस सेवाहरूलाई विद्युतीय बस बनाउने लक्ष्य राखेका छौँ।

साझा यातायातको शुरूवात
सर्वसाधारण जनताको निमित्त सस्तो, सुलभ र भरपर्दो, जनप्रिय, विश्वासनीय यातायात सेवा सञ्चालन गर्ने मूल उद्देश्य लिएर २०१८ साल चैत्र ३ गते बुधवारका दिन तत्कालीन सहकारी संस्था ऐन २०१६ अन्तर्गत प्रारम्भिक सहकारी संस्थाको रूपमा साझा यातायात दर्ता भएको हो। स्थापना भएको चार महिनापछि २०१९ साल श्रावण १ गते देखि संस्थाले काठमाण्डौं शहरी क्षेत्रमा सार्वजनिक यातायात सेवा प्रदान गर्न शुरु गर्‍यो। यस संस्थाको संस्थापन अध्यक्षमा श्री विश्वबन्धु थापा रहनु भएको थियो। साझा यातायातमा नेपाल सरकारका मन्त्रालयहरू तथा विभागहरू, काठमाण्डौं महानगरपालिका, ललितपुर महानगरपालिका, गोदावरी नगरपालिका, महालक्ष्मी नगरपालिका लगायत स्थानीय तहहरू विभिन्न संघ संस्थाहरू र सर्वसाधारण जनताहरूको समेत शेयर लगानी रहेको छ।

 

साधारण सभा
सहकारीको मूल्य र मान्यता अनुसार प्रत्येक वर्ष सम्पन्न हुनु पर्ने वार्षिक साधारण सभा २०२३ साल पछि विविध कारणले गर्दा २०६१ साल कार्तिक २२ गते संस्थाको चौथो साधारण सभाको रूपमा सम्पन्न भयो। त्यसै गरी २०६४ साल भाद्र १६ गते संस्थाको पाँचौं साधारण सभा, २०६६ साल श्रावण ११ गते छैठौं साधारण सभा, २०६७ साल फागुन २० गते सातौं साधारण सभा, २०७० साल चैत्र २२ गते आठौं साधारण सभा, २०७२ साल असोज २४ गते नवौं साधारण सभा, २०७३ साल माघ २१ गते १०औं साधारण सभा, २०७४ साल पौष २१ गते ११औं,२०७५ फाल्गुण २२ गते १२औं साधारण सभा र २०७७ फाल्गुण ०७ गते १३औ साधारण सभा सम्पन्न भईसकेका छन्। 

 

नयाँ सञ्‍चालक समितिको गठन
संस्थाको संशोधित विनियममा भएको व्यवस्था बमोजिम २०६८ साल जेठ ६ गते संस्थाको विशेष साधारण सभा सम्पन्न भएको थियो। विशेष साधारण सभाबाट श्री कनकमणि दीक्षितज्यू अध्यक्ष रहनु भएको निर्वाचित सञ्चालक समिति गठन भएको थियो। सञ्चालक समितिमा नेपाल सरकारको तर्फबाट भूमि व्यवस्था, सहकारी तथा गरिबी निवारण मन्त्रालयका सह-सचिव, अर्थ मन्त्रालय अन्तर्गत आन्तरिक राजस्व विभागका उप-महानिर्देशक र भौतिक पूर्वाधार तथा यातायात मन्त्रालयका सह-सचिवको प्रतिनिधित्व रहेको छ।

 

पुनर्स्थापना र विस्तार
साझा यातायातले सडक यातायात सञ्चालन भएका नेपालका विभिन्न ठाउँहरूमा यात्रु बस सेवा विस्तार गरेको थियो। “साझा यातायात” नेपाल सरकार मन्त्रिपरिषद्को २०५८ मंसिर १५ को निर्णय अनुसार २०५८ माघ ११ देखि विघटन गरि लिक्वीडेशनमा लगिएकोमा संस्था विघटनका विरूद्ध श्री पुनरावेदन अदालत पाटनमा मुद्दा दायर गरिएकोमा श्री पुनरावेदन अदालत पाटनको २०५९ माघ १५ को निर्णय अनुसार यातायात पुर्नस्थापना भई पुनः सञ्चालनमा आएको हो। साझा यातायातको पुर्नस्थापना भए पश्चात २०६० वैशाख देखि काठमाण्डौंबाट पोखरा, भैरहवा र विरगञ्‍ज, कलैया, पाल्पा, तौलिहवा, बाग्लुङ, बेनी र गोरखा लगायतका स्थानमा आफ्नो सेवा विस्तार गरेको थियो। संस्थाको ब्यानरमा काठमाण्डौं देखि ल्हासा, काठमाण्डौं देखि दिल्लीमा अन्तर्राष्ट्रिय बस सेवा सञ्चालन भएका थिए। त्यसै गरि संस्थाकै ब्यानरमा काठमाण्डौंको चक्रपथमा करिब ५० वटा बसहरू सञ्चालन भएका थिए। काठमाण्डौं देखि पोखरा, विरगञ्‍ज, भैरहवामा करिब २० वटा माइक्रोबसहरू संस्थाको ब्यानरमा सञ्चालन भएका थिए। विभिन्न कारणबाट २०६४ जेठ देखि साझा यातायातका सबै सेवाहरू अवरूद्ध भएका थिए।

 

साझा यातायातको पुनर्जन्म
साझा यातायातको स्थायी सम्पत्तिको रूपमा स्व. श्री जगदम्बा देवी राणाद्वारा यस संस्थाको स्थायित्व र विकासका लागि सहयोग स्वरूप प्रदान गरेको पुल्चोक, ललितपुरस्थित करिब २२ रोपनी जग्गा र सोमा निर्मित यस संस्थाको वर्कशप तथा कार्यालय भवनहरू रहेका छन्। यस संस्थालाई नयाँ तरिकाबाट सञ्चालनमा ल्याउनका लागि विशेषज्ञद्वारा अध्ययन भई प्रतिवेदन समेत प्राप्त भई सकेको छ। अध्ययन टोलीबाट प्राप्त प्रतिवेदनका आधारमा नयाँ व्यवस्थापनका साथ सञ्चालन गरिने लक्ष्य राखिएको छ। त्यसै गरि संस्थाको स्थायी सम्पत्ति घर, जग्गालाई लिज तथा भाडामा लगाई संस्थाको व्यवस्थापन खर्च व्यवस्था गरिएको छ। भविष्यमा संस्थाको पुल्चोकस्थित जग्गामा सरकारी तथा निजी साझेदारीको रूपमा अन्तर्राष्ट्रियस्तरको सभा सम्मेलन केन्द्र लगायतको व्यापारिक भवन बनाउने, संस्थामा रहेको भौतिक पूर्वाधारको व्यापक मात्रामा परिचालन गर्ने, नयाँ बस खरिद गरि सार्वजनिक यातायातको रूपमा सञ्चालन गर्ने लक्ष्य लिईएको छ।

साझा यातायातले काठमाण्डौं उपत्यकाभित्र आफ्नै स्रोतबाट खरिद गरिएका १६ वटा ठूला बसहरूबाट २०७० वैशाख देखि सार्वजनिक यातायात सेवा पुनः सञ्चालनमा ल्याएको हो। त्यस्तै उपत्यका बाहिरका नेपालका विभिन्न शहरहरू तथा ग्रामीण सडकहरूमा सेवा विस्तार गर्ने कार्यक्रम रहेको छ। साझा यातायातलाई अब नमूना सार्वजनिक यातायातको रूपमा अगाडि बढाउने र जनतालाई सस्तो, सुलभ, भरपर्दो, समयवद्ध सुरक्षित यातायात सुविधा प्रदान गर्ने योजना रहेको छ। साझा यातायातले आफ्नै स्रोतबाट खरिद गरेका १६ थान टाटा कम्पनीका ठूला शहरी बसहरू नेपाल सरकारका तत्कालीन मुख्य सचिव श्री लिलामणि पौडेलज्यूको प्रमुख आतिथ्यमा २०६९ चैत्र मसान्तमा विशेष कार्यक्रम बीच बस सञ्चालनको पुनः आरम्भ भयो। साथै नयाँ वर्ष २०७० को मिर्मिरे बिहानिसँगै काठमाण्डौंका महत्वपूर्ण रूटमा नेपाल सरकारबाट रूट इजाजत प्राप्त गरि शहरी बस सेवा सञ्चालन गरिएको थियो।

काठमाण्डौं महानगरपालिकाले यस संस्थाको १० करोडको शेयर खरिद गरेको रकमबाट साझा यातायातले थप ३० थान अशोक लेलैण्ड कम्पनीका अपाङ्गमैत्री नयाँ ठूला शहरी बसहरू खरिद गरि वि.सं. २०७३ मंसिर १२ गते तत्कालिन प्रधानमन्त्री श्री पुष्पकमल दाहालज्यूबाट शुभारम्भ गरि काठमाण्डौं उपत्यकाका विभिन्न रूटहरूमा सञ्चालन गरिरहेको छ। नेपालमा पहिलो पटक नमूना स्वरूप अपाङ्गमैत्री सेमि–लो–स्टेप बस वि.सं. २०७४ फागुन २४ गते काठमाण्डौं महानगरपालिकाको मेयर श्री विद्या सुन्दर शाक्यज्यू र ललितपुर महानगरपलिकाको मेयर श्री चिरिबाबु महर्जनज्यूले संयुक्त रूपमा उद्घाटन गरि काठमाण्डौं उपत्यकामा सञ्चालन भइरहेको छ।

काठमाण्डौं महानगरपालिका, ललितपुर महानगरपालिका, महालक्ष्मी नगरपालिका र गोदावरी नगरपालिकाले यस संस्थाको शेयर खरिद गरे वापत प्राप्त रकमबाट थप २० थान शहरी बस खरिद गरि २०७६ असार १६ गते राष्ट्रिय सभा गृहमा एक विशेष समारोहको बीचमा शुभारम्भ गरी उपत्यकामा थप शहरी बस सेवा विस्तार गरिएको छ।

 

लामो दुरीको यात्रा सेवाहरू
साझा यातायातले लामो दुरीमा सहज तरिकाले यात्रा गर्नको लागि अशोक लेलैण्ड कम्पनीको ४ थान डिलक्स बस खरिद गरि वि.सं. २०७५ आश्विन २४ गते देखि काठमाण्डौं – बाग्लुङ र काठमाण्डौं–भैरहवा रात्री बससेवा सञ्चालन गरिरहेको छ। साथै साझा यातायातले लामो दुरीमा सञ्चालन हुने बसहरूको अनलाईन टिकेटिङ्ग सेवा पनि इसेवाद्वारा यात्रुहरूलाई प्रदान गरिरहेको छ। 

 

वर्तमान परिदृश्य
साझा यातायातले हाल ७१ वटा ठूला साइजका बस सञ्चालन गरिरहेको छ जसमध्ये चारवटा लामो रूटमा र बाँकी ६७ वटा काठमाडौं उपत्यकाभित्र सिटी बसका रूपमा सञ्चालनमा छन्। यससँगै हामीले ४० वटा मध्यम आकारका विद्युतीय बस खरिद गरेका छौं वि.सं. जुन २०७९ साउन को अगस्टसम्ममा सञ्चालनमा आउनेछ।